عربیکا یا روبوستا؟ این اولین سوالیه که وقتی میخواین وارد دنیای نوشیدنی‌های قهوه بشین باید از خودتون بپرسین. هرکدوم از اونها طعم و خاصیت متفاوتی دارن و خیلی اوقات از مخلوطشون استفاده میشه. این بررسی و مقایسه قهوه عربیکا و روبوستا به شما کمک میکنه تا طبق سلیقه و علاقه خودتون دونه مورد نظرتون را انتخاب کنین.
قهوه عربیکا چیست؟
قهوه عربیکا از دانه های گیاه Arabica که زادگاه اون اتیوپی هستش، به دست میاد. عربیکا محبوب‌ترین نوع قهوه در جهان محسوب میشه که معادل بیش از 60 درصد نوشیدنی های قهوه از اون تهیه میشه. انواع محبوب قهوه عربیکا عبارتند از:
- تایپیکا
- کاتورا
- کونا
- پاکامارا
- ویلالوبوس
قهوه روبوستا چیست؟
قهوه روبوستا قهوه ای هستش که از دونه های گیاه Canephora تهیه میشه و زادگاه اون آفریقاست. قهوه روبوستا تلخه و عمدتاً در قهوه فوری، اسپرسو و به عنوان پرکننده (اشباع کننده) در مخلوط های خاصی از قهوه آسیاب شده (پودر قهوه) استفاده میشه.
در ادامه میخوایم به مقایسه قهوه عربیکا و روبوستا بپردازیم و اطلاعات بیشتری رو نسبت به این دو نوع قهوه بررسی کنیم.
مقایسه قهوه عربیکا و روبوستا
بدون شک علاقه مندان به قهوه کلمات “Robusta” یا “Arabica” رو شنیدن. اگر با هیچ کدوم آشنا نیستین، این دو اصطلاح دو دانه مختلف رو که به صورت تجاری رشد میکنن رو توصیف میکنن. اونها از این نظر یکسان هستن که وقتی برداشت میشن، برشته یا رُست میشن و در نهایت دم میشن تا تبدیل به چیزی جادویی بشن که ما اون رو قهوه می‌نامیم. با این حال، اینجاست که شباهت‌ها به پایان میرسه. عربیکا و روبوستا از نظر طعم، محیط های رشد، قیمت و کیفیت متفاوت هستن:
| مقایسه مشخصات قهوه عربیکا و روبوستا | ||
| مشخصات | عربیکا | روبوستا |
| میزان تولید جهانی | ۷۰٪ | ۳۰٪ |
| ارتفاع مورد نیاز برای کشت | ۶۰۰ تا ۲۲۰۰ متر از سطح دریا | ۰ تا ۸۰۰ متر از سطح دریا |
| میزان بارش مورد نیاز برای کشت | ۱۲۰۰ تا ۲۲۰۰ میلیمتر | ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ میلیمتر |
| دمای مورد نیاز کشت | ۱۲ تا ۲۴ درجه سانتیگراد | ۱۸ تا ۳۶ درجه سانتیگراد |
| زمان از غنچه تا میوه | ۹ ماه | ۱۰ تا ۱۱ ماه |
| بازده کشت (کیلوگرم دانه بر هکتار) | ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ | ۲۳۰۰ تا ۴۰۰۰ |
| میزان کافئین | ۱٫۲ تا ۱٫۵٪ | ۲٫۲ تا ۲٫۷٪ |
| میزان اسید کلروژنیک | ۵٫۵ تا ۸٪ | ۷ تا ۱۰٪ |
| میزان چربی | ۱۵ تا ۱۷٪ | ۱۰٫۵ تا ۱۱٪ |
| میزان شکر (ساکارز) | ۶ تا ۹٪ | ۳ تا ۷٪ |
| مشخصه طعم | اسیدی (ترش) | تلخ، قوی |
مزه :
بسیاری از مردم فکر میکنن که روبوستا طعمی شبیه بلغور جو دوسر داره، چیزی بین ملایم و تند. بعضی دیگه هم طعم اون رو مثل لاستیک سوخته یا لاستیک توصیف میکنن.
دونه روبوستای رست نشده بوی بادوم زمینی خام میده. از طرف دیگه عربیکا دارای طیف طعمی وسیعی هست (بسته به نوع آن). محدوده طعم اون از شیرین-نرم تا تیز-تند متفاوته.
دونه عربیکا وقتی رست نشده بوی زغال اخته میده. رایحه برشته شده اون به عنوان عطر با تُن‌هایی از میوه و شکر توصیف میشه.
میزان کافئین :
یکی از دلایلی که طعم روبوستا خوب نیست اینه که نسبت به عربیکا کافئین بیشتری داره. که ممکنه چیز مثبتی به نظر برسه اما کافئین طعم تلخی داره که اون رو به نوشیدنی ناخوشایندی تبدیل میکنه. در واقع دانه روبوستا 2.7 درصد کافئین داره که تقریباً دو برابر 1.5 درصد عربیکاست.
قیمت:
روبوستا خیلی ارزونتر از عربیکاست، و اما برای محیط زیست (به دلیل تک کشتی بودن) و ذائقه شما (به دلیل طعم تلخش) ایده آل نیست.
پرورش دهندگان روبوستا از روش تک کشت استفاده میکنن، به معنای کشت یک گیاه هر سال در یک مکان. این فرآیند فضای بیشتری برای کشت نیاز داره و شامل بریدن درختان برای کشت مجدد میشه.
از اونجایی که روبوستا نسبت به عربیکا گیاه انعطاف‌پذیرتری (از لحاظ کِشت) هست، میتونیم اون رو در مکان‌های بیشتری پرورش داد، که منجر به خرید مقادیر زیادی از جنگل‌های بارانی توسط شرکت‌های بزرگ، قطع زمین و کاشت دانه‌های روبوستا شده.
زمانی که تک کشتی بیش از حد انجام بشه، خاک فرسایش پیدا میکنه و مواد مغذی خاک رو تقریباً غیرقابل استفاده میکنه و از بین میبره.
از اونجایی که کاشت و رشد عربیکا سخت تره، قیمت گرون‌تری هم نسبت به روبوستا داره. بعضی از شرکت ها حتی ممکنه برای صرفه جویی در هزینه، روبوستا رو با عربیکای خودشون مخلوط کنن.
محیط رشد :
دونه‌های روبوستا از یک گیاه منعطف (از لحاظ کشت) میاد که میتونیم اون رو در ارتفاعات کم 200 تا 800 متر کشت کنیم. دونه‌های روبوستا خیلی مستعد آسیب آفات نیستن و در هر هکتار محصولات نهایی بیشتری تولید میکنن و به هزینه های تولید نسبتاً پایینی نیاز دارن.
برعکس، دانه های قهوه عربیکا شکننده هستن و باید در آب و هوای سرد و نیمه گرمسیری رشد کنن. دانه های عربیکا هم به رطوبت زیاد، خاک غنی، سایه و آفتاب نیاز دارن.
دونه‌های عربیکا به دلیل شکنندگی، در برابر حمله آفات مختلف آسیب‌پذیر هستن و می‌تونن در دماهای سرد یا مدیریت ضعیف آسیب ببینن. این نوع دانه در ارتفاعات بالاتر (600 تا 2000 متر) نیاز به رشد داره.
همونطور که دیدین این دو نوع قهوه تفاوت‌های خیلی زیادی دارن. حتی میشه گفت مقایسه قهوه عربیکا و روبوستا میتونه از این هم طولانی‌تر باشه.
توی این مقاله ما سعی کردیم چندتا از تفاوت‌هایی که این دو نوع قهوه دارن رو بهتون معرفی کنیم و مقایسه قهوه عربیکا و روبوستا رو تا حدی دقیق براتون انجام بدیم.
اگر به بحث قهوه علاقه دارین و یه قهوه خور حرفه‌ای هستین بهتون پیشنهاد میکنم که مقاله طرز تهیه قهوه دالگونا و قهوه ترک رو هم بخونین و ازش برای درست کردن این قهوه‌های خوشمزه استفاده کنین.
منابع :
